A. Obahna Suku
* Jengke = Ngangkatkeun keuneung nepi ka napak ku ramo suku.
* Najong = Ngeunakeun (ramo) suku kalawan ngagentak kana barang, jste.
* Nalapung = Nyepak (bal, jste) ka luhur ku tonggong suku (sanggeus dialungkeun heula).
* Nalipak = Nyepak ku dampal suku .
* Nejeh = Nyepak ku suku nu tukang (kuda, kalde, jsb).
* Nincak = Napakkeun suku.
* Noker = Ngeserkeun barang ku suku rada ka gigir atawa ka tukang.
* Ngajejek = nincak barang ngagentak ku dampal suku.
* Ngarengkas = Ngahalangan lengkah batur ku suku urang (sina labuh).
* Nyepak = Ngeunakeun suku kalawan tanaga kana barang (bal, jste).
B. Obahna Leungeun
* Garo, gagaro = Ngeruk-ngerukeun ramo leungeun (kuku) kana kulit lebah nu ateul.
* Garo ganyang = Gagaro saluar awak.
* Garo maling = Gagaro bari teu sadar, keur sare.
* Garo singsat = Gagaro bari nyingsat, lantaran geus teu sabar, atawa lantaran ambek (awewe).
* Garo-garo teu ateul = Gagaro tukangeun ceuli, nandakeun bingung atawa keuheul.
* Gupay, ngagupay = Ngobahkeun leungeun tanda nitah nyampeurkeun, nyalukan ku isarah leungeun.
* Gugupay = Ngobahkeun leungeun tanda mileuleuyankeun 9nu indit atawa nu ditinggalkeun).
* Maledog = Ngalungkeun batu, jste. kalawan tarik, kana sato: anjing, jste.
* Mencet = Neueulkeun atawa ngadempetkeun indung leungeun jeung curuk kana barang, bagian awak, jste.
* Mencetan = Neueul-neueulkeun indung leungeun kana awak batur nu karasa carangkeul atawa nyareri, sangkan cageur.
* Meureup = Ngeupeulkeun leungeun.
* Meureupan = Ngepeulkeun leungeun diacung-acung, nangtang atawa ngajak gelut ka batur.
* Nakis = Nahan paneunggeul batur ku leungeun, supaya ulah keuna kana awak.
* Nakol = Neunggeulkeun barang teuas ku leungeun kana barang sejen: nakol bedug, nakol goong, jste.
* Naleukeum = Nempatkeun leungeun atawa siku duanana nu dipake nahan awak, kana meja, kana barang nu malang.
* Nampiling = Neunggeul pipi batur ku dampal leungeun.
* Naggeuy = Mawa barang dina dampal leungeun ditamprakeun, leungeuna tina semet siku sina ajeg (nanggeuy baki, jsb).
* Nangkeup = Ngadekkeun barang jste. kana dada bari ngeukeupan leungeun duanana (ilaharna dilakukeun ka jelema).
* Nangkeup sirah = Nyekeul sirah belah tukang ku leungeun duanana nu ramona dipacorokkeun.
* Nangkeup harigu = Neumpatkeun leungeun duanana sina jualat-jalit dina harigu.
* Neke = Ngetrok sirah atawa tarang batur ku tonggong ramo nu ditikelkeun.
* Neunggeul = Ngeunakeun leungeun sakuat-kuatna supaya batur nyeurieun.
* Ninjul = Nekenkeun tungtung ramo kana awak batur, biasana kana cangkeng.
* Noel = Ngeunakeun tungtung curuk kana awak batur, maksudna mere beja atawa mere isarah.
* Nepak = Ngeunakeun dampal leungeun atawa ku dampal ramo opatanana.
* Nonjok = Ngeunakeun peureup kalawan tarik.
* Nunjuk = Nuduhkeun ku curuk.
* Nungkup = Nutupan nu molongo ku leungeun, nutupan sungut/baham nu keur heuay.
* Nuyun = Nungtun, nyekelan leungeun budak, jste. dibawa leumpang.
* Ngajembel = Nyiwit rosa ku indung leungeun jeung tengah-tengah curuk.
* Ngaleng = Nyangkolkeun leungeun kana leungeun batur nu aya di gigireuna palebah taktak.
* Ngarameus = Ngalembutkeun barang ku ramo limaanana jeung dampal leungeun.
* Ngarawu = Nyokot barang (leutik) ku dua dampal leungeun nu direndengkeun sarta dikewungkeun.
* Ngarongkong = Nyodorkeun leungeun (awak milu obah) pikeun nyokot barang nu rada anggang, teu katepi bari diuk.
* Ngelek = Barangbawa dina kelek di dempet ku peupeuteuyan.
* Ngepret = Ngobahkeun leungeun baseuh digentakkeun supaya cai nu narapel ngaracleng; ngobahkeun leungeun (ramo limaanana) ngagentak kana awak batur (biasana kana beungeut) supaya nyeurieun.
* Ngeupeul = Nyekel barang dina leungeun nu dikepelkeun (barangna digenggem ku ramo limaanana).
* Nyabok = Nampiling, neunggeul pipi batur ku dampal leungeun.
* Nyakar = Ngoet tapi leuwih pama ku kuku kabehanana.
* Nyawuk = Nyokot barang (laleutik: beas, keusik, jsb) ku ramo kabehanana jeung dampal leungeun sakaligus.
* Nyewol = Nyokot atawa ngalaan ku leungeun rada loba (nyewol sangi, nyewol pais lauk, jsb).
* Nyintreuk = Ngabeutrikkeun tungtung jajangkung kana awak batur (biasana kana ceuli) supaya nyeurieun, kana sato leutik (sireum, laleur, jsb) supaya paeh.
* Nyiwit = Ngeunakeun indung leungeun jeung tengah-tengah curuk (nyapit) kana awak batur supaya nyeurieun.
* Nyokot = mindahkeun barang tina tempatna, boh jauh boh deukeut, ku leungeun pikeun dipake, didahar, jsb.
* Nyokel = Mukakeun barang, peti, jsb. anu teu bisa dibuka, ku alat saperti ku linggis, obeng gede, jsb.
* Nyolek = Nyokot atawa ngalaan barang beye/leuleus (sangu, jsb) ku ramo atawa ku parabot, sendok, jsb.
* Nyolok = Ngasupkeun barang nu panjang kana liang; ngasupkeun curuk kana liang irung, jsb.
* Nyomot = Nyokot barang saeutik ku tungtung ramo (beas, tipung, sangu, jsb).
* Sidakep = Merenahkeun leungeun duanana kana dada.
C. Obahna Sirah
* Dangah = Sirah rada ditanggahkeun.
* Gideug, gigideug = Ngobahkeun sirah ka kenca ka katuhu satengah muih tanda embung.
* Godeg = ngobahkeun sirah dina keur ngigel nurutkeun wirahma gamelan, palebah sora goong.
* Gogodeg = Ngobahkeun sirah sababaraha kali, nandakeun heran atawa embung.
* Lieuk, ngalieuk = Ngobahkeun sirah ka kenca atawa ka katuhu lantaran aya nu ditenjo/ditingali, jsb.
* Ngalehleh = Sirah ngulahek, teu bisa ngajegkeun sirah lantaran cape atawa geuring ripuh.
* Ngalinggek = Ngobahkeun (ngagilekkeun) sirah rada ka gigir, peta nu ngigel mun rek malik. Lunggak-linggek = ngalinggek sababaraha kali, peta awewe nu gumelis atawa ogo.
* Ngaheluk/ngaheruk = Sirah tungkul bae lantaran susah, bingung atawa era.
* Tanggah = Nenjo/ningali kaluhur bari ngagerakkeun sirah, supaya bengeut nyanghareup kanu ditenjo.
* Tunggkul = Sirah rada ngeluk bari nenjo/ningali ka handap.
* Unggeuk = Tungkul sakeudeung tuluy cengkat deui, nandakeun daek, panuju.
D. obahna Panon
* Beunta = Panon muka.
* Kiceup, ngiceup = Ngagerakkeun biwir panon belah luhur sakeudeung sina antel kana biwir panon belah handap. Ngiceupan = Mere isarah ku kiceup.
* Meletet = Beunta saeutik. Palatat-peletet = Rarat-reret bari mere semu (lalaki ka awewe atawa sabalikna).
* Melong = Nenjo lila ka batur lantaran resep atawa asa-asa wawuh.
* Mencrong = Merong, nenjo lila ka batur bangun aya maksud teu hade.
* Meureudeuy = Kikiceupan atawa kucap-kiceup (kerep) lantaran serab atawa kapeureungpeunan, jsb.
* Molotot = Ngabeuntakeun panon satakerna, nandakeun ambek, sieun, jsb. Popolotot = ngomong tarik (ambek) bari molotot ka batur.
* Muncereng = Molototkeun panon bari ambek.
* Mureleng = 1). Mencrong nuturkeun gerak nu dipencrong. 2). Panon nenjo ka luhur (meh kana halis) - nu rek maot.
* Nenjo = 1). Ngagunakeun panon ditunjukeun kana sarupaning barang, jalma, 2). Bisa ngagunakeun panon sakumaha mistina, sabalikna tina lolong. Nenjokeun = Ngawaskeun. Tetnjoan = Barang-barang nu katenjo.
* Nelek-nelek = Ngawas-ngawas, ngilikan kalawan telik, enya-enya.
* Nempo = nujukeun panenjo ti tempat anu diwatesanan (ti lawang panto, tina jandela, jste) ti jero ka luar atawa sabalikna pikeun nenjo sarupaning barang, jsb.
* Noong = Ngahaja nenjo perkara nu saenyana teu meunang ditenjo tina liang leutik (liang konci, mata bilik, jsb.).
* Ngadelek = Ngagilerkeun panon lantaran ngewa atawa teu resep.
* Ngadilak = Ngagilerkeun panon lantaran ambek atawa aoi-api ambek (biasana awewe).
* Ngareret = Nenjo ka gigir saeutik, nenjo ku juru panon.
* Peureum = Nutupkeun biwir panon (nu sare) sabalikna tina beunta, Peupeureuman = Meureumkeun panon (nu rek sare). Peureum hayam = Peureum meueusan, bisa keneh nenjo, api-api peureum.
E. Obahna Biwir/Sungut
* Balem = Ngarapetkeun biwir nu luhur nu handap; teu ngomong, teu ngilu ngobrol.
* Calangap = Ngangah, mukakeun sungut 9rek ngahuap, jsb).
* Calawak = Sungut calangap kacida gedena.
* Imut = Seuri leutik, seuri nu ngan ukur ku kunyemna biwir, heunteu nyoara. Imut kanjut = Imut ku jalan ngariutkeun biwir, Imut ngagelenyu = Imut rada lila lantaran kayungyun ku polah batur.
* Jebi = Ngobahkeun biwir handap sina ka hareup, tanda teu panuju atawa rek ceurik.
* Keom = Imut rada ka gigir biwirna.
* Kunyam-kunyem = Ngobahkeun biwir kawas nu ngomong tapi teu nyoara.
* Lewa-lewe = Biwir jebew rek ceurik.
* Manyun = Biwir monyong lantaran ambek atawa susah.
* Nyerengeh = Seuri teu nyoara tapi nembongkeun huntu.
* Renyah-renyeh = Umat-imut lantaran bungah atawa era.
* Renyoh, ngarenyohan = ngobah-ngobahkeun biwir sina monyong saperti monyet nu ngambek.
* Renya-renyu = Ngobahkeun biwir tanda rek ngomong atawa rek ceurik ditahan keneh.
* Seuri = Ngedalkeun rasa suka, bungah atawa resep ku sora ngahahah, jste. Seuseurian = Seuri lila. Nyeungseurikeun = Seuri ditunjukkeun ka nu kalakuana teu parok jeung batur. Seuri koneng = Seuri maur, seuri rada era, nyeri, sedih, upama tas ceurik atawa tas ambek. Seuri leutik = Seuri ditahan atawa seuri jero hate.
F. Obahna Awak
* Diuk = Nempatkeun awak ku bujur bari sila, emok, nyanghunjar, jste. (tingali artikel rupa-rupa diuk).
* Jingklak = Awak kawas nu igel-igelan lantaran meunang kabungah.
* Malik = Ngagerakeun badan 180 darajat, nepi ka nyanghareup kanu jadi ditukangeun.
* Nangkarak = Ngdeng, tonggong dihandap.
* Nangkuban = Ngdeng, tonggong diluhur, sabalikna tina nangkarak.
* Nangtung = Napak kana taneuh, jsb. sarta sakujur awak ajeg.
* Ngadangkak = Nangkarak bari ngajegangkeun suku.
* Ngadapang = Nangkuban tapi dada diangkat ditahan ku siku.
* Ngadayagdag = Nyarande bari rada ngadangheuak sarta ngalonjorkeun suku saperti dina korsi males.
* Ngalanggir/langgiran = Nangkuban atawa ngadapang bari suku semet tuur dikaluhurkeun duanana kawas langgir.
* Ngalangsud = Nangkuban bari maju ku tanaga siku (budak nu rek diajar ngorondang; perjurit nu ngadodoho bari ngadeukeutan musuh, jste.).
* Ngarandang = Leumpang ku tuur jeung leungeun cara sato.
* Ngedeng = Ngagolerkeun awak di enggon, dina samak, jste. biasana make angel.
* Nyanda = Nyarandae (kana tumpukan anggel) bari nyanghunjar saperti awewe nu hudang ngajuru.
* Nyangsaya = Nyarandekeun awak kana bantal, tihang, jste. lantaran cape, jsb.
* Ngalehleh = Sirah ngulahek, teu bisa ngajegkeun sirah lantaran cape atawa geuring ripuh.
* Ngalinggek = Ngobahkeun (ngagilekkeun) sirah rada ka gigir, peta nu ngigel mun rek malik. Lunggak-linggek = ngalinggek sababaraha kali, peta awewe nu gumelis atawa ogo.
* Ngaheluk/ngaheruk = Sirah tungkul bae lantaran susah, bingung atawa era.
* Tanggah = Nenjo/ningali kaluhur bari ngagerakkeun sirah, supaya bengeut nyanghareup kanu ditenjo.
* Tunggkul = Sirah rada ngeluk bari nenjo/ningali ka handap.
* Unggeuk = Tungkul sakeudeung tuluy cengkat deui, nandakeun daek, panuju.
D. obahna Panon
* Beunta = Panon muka.
* Kiceup, ngiceup = Ngagerakkeun biwir panon belah luhur sakeudeung sina antel kana biwir panon belah handap. Ngiceupan = Mere isarah ku kiceup.
* Meletet = Beunta saeutik. Palatat-peletet = Rarat-reret bari mere semu (lalaki ka awewe atawa sabalikna).
* Melong = Nenjo lila ka batur lantaran resep atawa asa-asa wawuh.
* Mencrong = Merong, nenjo lila ka batur bangun aya maksud teu hade.
* Meureudeuy = Kikiceupan atawa kucap-kiceup (kerep) lantaran serab atawa kapeureungpeunan, jsb.
* Molotot = Ngabeuntakeun panon satakerna, nandakeun ambek, sieun, jsb. Popolotot = ngomong tarik (ambek) bari molotot ka batur.
* Muncereng = Molototkeun panon bari ambek.
* Mureleng = 1). Mencrong nuturkeun gerak nu dipencrong. 2). Panon nenjo ka luhur (meh kana halis) - nu rek maot.
* Nenjo = 1). Ngagunakeun panon ditunjukeun kana sarupaning barang, jalma, 2). Bisa ngagunakeun panon sakumaha mistina, sabalikna tina lolong. Nenjokeun = Ngawaskeun. Tetnjoan = Barang-barang nu katenjo.
* Nelek-nelek = Ngawas-ngawas, ngilikan kalawan telik, enya-enya.
* Nempo = nujukeun panenjo ti tempat anu diwatesanan (ti lawang panto, tina jandela, jste) ti jero ka luar atawa sabalikna pikeun nenjo sarupaning barang, jsb.
* Noong = Ngahaja nenjo perkara nu saenyana teu meunang ditenjo tina liang leutik (liang konci, mata bilik, jsb.).
* Ngadelek = Ngagilerkeun panon lantaran ngewa atawa teu resep.
* Ngadilak = Ngagilerkeun panon lantaran ambek atawa aoi-api ambek (biasana awewe).
* Ngareret = Nenjo ka gigir saeutik, nenjo ku juru panon.
* Peureum = Nutupkeun biwir panon (nu sare) sabalikna tina beunta, Peupeureuman = Meureumkeun panon (nu rek sare). Peureum hayam = Peureum meueusan, bisa keneh nenjo, api-api peureum.
E. Obahna Biwir/Sungut
* Balem = Ngarapetkeun biwir nu luhur nu handap; teu ngomong, teu ngilu ngobrol.
* Calangap = Ngangah, mukakeun sungut 9rek ngahuap, jsb).
* Calawak = Sungut calangap kacida gedena.
* Imut = Seuri leutik, seuri nu ngan ukur ku kunyemna biwir, heunteu nyoara. Imut kanjut = Imut ku jalan ngariutkeun biwir, Imut ngagelenyu = Imut rada lila lantaran kayungyun ku polah batur.
* Jebi = Ngobahkeun biwir handap sina ka hareup, tanda teu panuju atawa rek ceurik.
* Keom = Imut rada ka gigir biwirna.
* Kunyam-kunyem = Ngobahkeun biwir kawas nu ngomong tapi teu nyoara.
* Lewa-lewe = Biwir jebew rek ceurik.
* Manyun = Biwir monyong lantaran ambek atawa susah.
* Nyerengeh = Seuri teu nyoara tapi nembongkeun huntu.
* Renyah-renyeh = Umat-imut lantaran bungah atawa era.
* Renyoh, ngarenyohan = ngobah-ngobahkeun biwir sina monyong saperti monyet nu ngambek.
* Renya-renyu = Ngobahkeun biwir tanda rek ngomong atawa rek ceurik ditahan keneh.
* Seuri = Ngedalkeun rasa suka, bungah atawa resep ku sora ngahahah, jste. Seuseurian = Seuri lila. Nyeungseurikeun = Seuri ditunjukkeun ka nu kalakuana teu parok jeung batur. Seuri koneng = Seuri maur, seuri rada era, nyeri, sedih, upama tas ceurik atawa tas ambek. Seuri leutik = Seuri ditahan atawa seuri jero hate.
F. Obahna Awak
* Diuk = Nempatkeun awak ku bujur bari sila, emok, nyanghunjar, jste. (tingali artikel rupa-rupa diuk).
* Jingklak = Awak kawas nu igel-igelan lantaran meunang kabungah.
* Malik = Ngagerakeun badan 180 darajat, nepi ka nyanghareup kanu jadi ditukangeun.
* Nangkarak = Ngdeng, tonggong dihandap.
* Nangkuban = Ngdeng, tonggong diluhur, sabalikna tina nangkarak.
* Nangtung = Napak kana taneuh, jsb. sarta sakujur awak ajeg.
* Ngadangkak = Nangkarak bari ngajegangkeun suku.
* Ngadapang = Nangkuban tapi dada diangkat ditahan ku siku.
* Ngadayagdag = Nyarande bari rada ngadangheuak sarta ngalonjorkeun suku saperti dina korsi males.
* Ngalanggir/langgiran = Nangkuban atawa ngadapang bari suku semet tuur dikaluhurkeun duanana kawas langgir.
* Ngalangsud = Nangkuban bari maju ku tanaga siku (budak nu rek diajar ngorondang; perjurit nu ngadodoho bari ngadeukeutan musuh, jste.).
* Ngarandang = Leumpang ku tuur jeung leungeun cara sato.
* Ngedeng = Ngagolerkeun awak di enggon, dina samak, jste. biasana make angel.
* Nyanda = Nyarandae (kana tumpukan anggel) bari nyanghunjar saperti awewe nu hudang ngajuru.
* Nyangsaya = Nyarandekeun awak kana bantal, tihang, jste. lantaran cape, jsb.
Copyright © Tatar Pasundan
Posting Komentar